Demencja a agresja. W początkowych stadiach otępienia chory może doświadczać nagłych wybuchów agresji. Problemy z pamięcią, trudności w myśleniu i ocenianiu sytuacji prowadzą do poczucia wyobcowania. Niezrozumiały przez otoczenie pacjent ma problemy z panowaniem nad swoimi emocjami, co swoje ujście może mieć w nieproporcjonalnie
Zdrowe zakupy Spis treści Marzenie o dożyciu sędziwego wieku często ustępuje miejsca koszmarnym wizjom wegetacji ze starczym otępieniem. Chcielibyśmy żyć długo, ale tylko świadomie, ciesząc się dobrym zdrowiem i czerpiąc radość z każdego dnia, aż do późnej starości. Czy to możliwe? Liam Drew - autor publikacji naukowych, neurobiolog prowadzący badania na uniwersytecie College London - daje nam taką nadzieję. Jego opowieść zaczyna się od wspomnień z dzieciństwa: - Mój dziadek ze strony ojca zmarł krótko przed moim urodzeniem. Jego niezwykłe monologi były dla słuchaczy fascynujące. Dziadek, weteran I wojny światowej, miał naturę głośną i hałaśliwą, co ujawniało się, gdy odwiedzali go kumple, z którymi lubił wypić i powspominać okrutne sceny z bitew. Hołdował starodawnemu modelowi rodziny, więc wszystko kręciło się wokół niego i jego opowieści. Ojciec zapamiętał dziadka jeszcze z innej strony - jako smutnego, siedzącego w otępieniu staruszka, który nie był w stanie samodzielnie nic zrobić - właśnie tak wyglądy jego ostatnie dni. Kiedy pytałem ojca o szczegóły, mówił, że dziadek siedział w milczeniu i ciągle próbował napić się herbaty z pustej filiżanki. Nie zważał na nic, nic nie było go w stanie zainteresować. Moi rodzice wolą nie relacjonować dokładnie choroby dziadka. Mama twierdzi, że 40 lat temu po prostu nie mówiło się w ogóle o demencji - wspomina Liam Drew. Dziś natomiast na temat demencji wiele się dyskutuje. Długość naszego życia stale wzrasta - ta tendencja jest wyraźnie zauważalna zwłaszcza teraz, gdy w jesień życia wchodzą roczniki wyżu demograficznego. W krajach zachodnich mówi się nawet o zbliżającym się "tsunami demencji". O tym, jak istotną kwestią jest rozwiązanie tego problemu, może świadczyć fakt, że poświęcono mu ubiegłoroczny szczyt grupy G8 w Londynie. Osiem najbogatszych krajów świata zawarło porozumienie dotyczące koordynacji wysiłków w dziedzinie prac badawczych na temat demencji. Epidemia otępienia starczego stanowi ogromne obciążenie dla systemów opieki zdrowotnej; np. w Wielkiej Brytanii roczny koszt opieki nad osobą z demencją przekracza już przeciętne wynagrodzenie. Także z punktu widzenia takiej osoby perspektywa długiego życia w stanie otępienia starczego traci urok. Nie poddawajmy się jednak czarnowidztwu - ponieważ istnieje szansa, że hipoteza zakładająca, iż ludzie będą popadać w demencję w dalszym ciągu w takim samym tempie jak dotychczas, okaże się fałszywa. To prawda, że podeszły wiek jest głównym czynnikiem ryzyka demencji, ale istnieje coraz więcej dowodów na to, że w krajach rozwiniętych zachorowalność na otępienie starcze spada. Coraz rzadsze przypadki demencji Średnia długość życia mieszkańców krajów zachodnich wzrasta, co pociąga za sobą konieczność zapewnienia wszystkim osobom z demencją należytej opieki. Trzeba więc odpowiednio planować wydatki na ten cel i tak organizować system opieki społecznej, aby mógł sprostać coraz większej przewidywanej liczbie osób z demencją. Na szczęście, mimo ogólnej tendencji wzrostowej, wydaje się, że indywidualne ryzyko każdego z nas związane z zachorowaniem na demencję się zmniejsza. To pierwsza dobra wiadomość w historii leczenia tego schorzenia! Co sprawia, że liczba zachorowań na otępienie maleje? Czy można znaleźć skuteczny sposób, aby procent osób z demencją radykalnie się zmniejszał? - Myślę, że mamy pewne podstawy do umiarkowanego optymizmu - twierdzi epidemiolog Kaare Christensen z uniwersytetu w Odense w Danii, który prowadzi badania w tym zakresie. - Wydaje się, że drzemie w nas ogromny potencjał dalszego rozwoju mózgu, jeśli tylko nie będziemy działać na niego destrukcyjnie - podkreśla. - To, jak funkcjonują nasze umysły w starszym wieku, jest głównym wyznacznikiem jakości naszego życia. Niewielkie ograniczenie zdolności poznawczych stanowi niemal nieuniknioną część starzenia. Większość ludzi doświadcza nieznacznego ubytku sprawności umysłowej. Chociaż jest to frustrujące, nie ma większego wpływu na ich życie codzienne. Jeśli ten spadek jest większy niż zwykle, ale osoba może funkcjonować samodzielnie, bez stałej pomocy - jest to klasyfikowane jako łagodne zaburzenie poznawcze. Może ono przejść w stan wysokiego ryzyka progresji, aż do otępienia włącznie. Demencja następuje wówczas, gdy mamy do czynienia z ogólnym rozpadem intelektu i osobowości, brakiem pamięci i kontroli emocjonalnej. Dla wielu z nas to najbardziej przerażająca perspektywa, coś poniżającego dla tego, kogo dotyka, a także bolesnego dla rodziny i otoczenia. Aż około dwóch trzecich przypadków demencji powoduje choroba Alzheimera. Choroba Alzheimera - to najczęstsza postać otępienia. Jest nieuleczalną i postępującą chorobą neurodegeneracyjną prowadzącą do śmierci pacjenta. Opisał ją po raz pierwszy niemiecki neuropatolog Alois Alzheimer. W 1906 roku choroba została nazwana jego nazwiskiem. Diagnoza stawiana jest na podstawie testów oceniających zachowanie i zdolności podejmowania życiowych decyzji, a następnie często wykonywane jest neuroobrazowanie za pomocą rezonansu magnetycznego. Z postępem choroby pojawić się mogą takie objawy, jak splątanie, drażliwość, agresja, wahania nastroju, trudności językowe, utrata pamięci długotrwałej. Chorzy stopniowo tracą funkcje życiowe, wyłączają się z życia rodzinnego i społecznego. Choroba prowadzi do śmierci, a średnia długość życia po postawieniu diagnozy wynosi ok. 7 lat. Mniej niż 3% chorych przeżywa ponad 14 lat. Przyczyny choroby Alzheimera są wciąż słabo poznane. Obecnie możliwe jest jedynie leczenie objawowe. W przebiegu choroby Alzheimera dochodzi do gromadzenia się w mózgu określonego białka (beta-amyloidu) prowadzącego do obumierania komórek mózgu - neuronów, a także do nieznacznego zmniejszenia rozmiarów mózgu oraz do powstawania charakterystycznych splotów włókien nerwowych - widoczne w badaniu metodą MRI (rezonans magnetyczny). Kolejną przyczyną demencji może być tzw. otępienie naczyniowe. Powstaje ono w wyniku tworzenia się w naczyniach mózgowych skrzeplin. Są one zwykle zbyt małe, aby pacjent odczuwał ich skutki, z czasem jednak z ich powodu dochodzi do wyłączenia dużego obszaru mózgu, a wtedy objawy demencji stają się odczuwalne. Mechanizm i przyczyny powstawania tych małych zmian chorobowych są identyczne jak w przypadku udaru i krótkotrwałego niedokrwienia mózgu - naczynia krwionośne stają się kruche i często dochodzi w nich do drobnych udarów. Istnieją jeszcze inne, rzadziej występujące podtypy demencji, z których najbardziej rozpowszechnione jest otępienie czołowo-skroniowe, zespół Wernickego-Korsakowa (powodowany przez alkohol) oraz choroba Creutzfeldta-Jakoba. Coraz silniejsze jest przeświadczenie, że otępienie w bardzo podeszłym wieku stanowi zazwyczaj zespół różnych postaci tej choroby. Od dawna wiadomo, że ryzyko demencji znacząco wzrasta wraz z wiekiem. Obecnie na świecie żyją aż 44 miliony osób z demencją. Już teraz opieka nad chorymi pochłania ok. 1% produktu światowego brutto, co stanowi ponad 600 miliardów dolarów, a rosnąca liczba zachorowań znacznie podwyższy tę kwotę. Każdego roku przybywa bowiem ok. 7,7 mln pacjentów, co oznacza, że co 4 sekundy choroba atakuje kolejną osobę. Pozornie statystyka jest nieubłagana. Bardzo niewiele przypadków otępienia występuje jeszcze przed ukończeniem 60. roku życia, a w kolejnej dekadzie liczba demencji jest nadal niewielka i wynosi 1 % lub nieco powyżej. Jednak po przekroczeniu 70. roku życia statystyka znacznie się pogarsza: około 5% populacji w przedziale 70-80 lat zapada na demencję, a w grupie powyżej 80 ryzyko wzrasta jeszcze bardziej. Dotychczas prognozowano, że do 2050 roku liczba osób cierpiących na demencję na całym świecie się potroi. Czy te przewidywania się sprawdzają? Dobre wieści dla chorych na demencję W ciągu ostatnich kilku lat nie potwierdziły się pesymistyczne przewidywania o rosnącej w zastraszającym tempie liczbie osób z demencją. Najnowsze badania sugerują nawet, że demencja jest w defensywie. Czemu należy przypisać odwrócenie trendów? Być może dotychczasowe opracowania były obarczone błędem, może wzięło w nich udział zbyt mało osób? W wiodącym czasopiśmie medycznym "The Lancet" opublikowano niedawno wyniki dwóch badań, trwających kilka miesięcy, przeprowadzonych z udziałem tysięcy seniorów. Ostatecznie zakwestionowały one poprzednie założenia mówiące o epidemii demencji. W jednym z opracowań porównano wyniki dwóch badań wykonanych w Wielkiej Brytanii w odstępie 20 lat z udziałem osób z demencją. Pierwsze takie testy zrobiono w 1994 roku i wyciągnięto wnioski, że w Anglii chorowało wówczas na demencję około 650 tys. osób. Badania powtórzono po 20 latach, gdy średnia długość życia znacznie wzrosła. Przeprowadzono te same testy, które pozwalały wykryć demencję. Choć według poprzednich przewidywań liczba osób z demencją powinna w 2014 roku wynieść prawie 900 tys., okazała się mniejsza o 200 tys. osób. Analiza występowania chorób w poszczególnych grupach wiekowych pozwoliła stwierdzić, że demencja rozwija się obecnie w późniejszym wieku. To odkrycie było miłą niespodzianką dla naukowców. Dr Carol Brayne, epidemiolog z uniwersytetu w Cambridge, który kierował tymi badaniami, skomentował to następująco: - To było bardzo pozytywne doświadczenie. W innym badaniu oceniano stan zdrowia dwóch grup duńskich seniorów. Identyczne testy przeprowadzono wśród osób urodzonych w 1905 i w 1915 roku. Dziewięćdziesięciolatkowie zostali poproszeni o wypełnienie ankiety zawierającej pytania o stan zdrowia fizycznego i psychicznego. Chociaż obie grupy były w podobnej kondycji fizycznej, to osoby urodzone w 1915 roku znacznie lepiej wypadły w testach poznawczych niż seniorzy starsi o dekadę. - Nie byli oni silniejsi, ale byli mądrzejsi - twierdzi dr Christensen, który nadzorował oba projekty. Jak zauważyli naukowcy, wyniki dwóch omówionych wyżej badań znakomicie się uzupełniają. Rodzi się jednak pytanie, skąd te pozytywne zmiany? Badania pokazały, że tendencje zapadalności na demencję się zmniejszają, ale nie ujawniły, dlaczego tak się dzieje. Wykazano bezspornie, że działania intelektualne wytwarzają w mózgu "odporność" na spadek jego wydolności na starość. Co opóźnia demencję starczą? Głównymi czynnikami wpływającymi na podwyższenie wieku, w którym seniorzy zapadają na demencję, jest wzrost zamożności społeczeństw, co umożliwia lepszy dostęp do edukacji i służby zdrowia - a to bardzo poprawia kondycję mózgu. Pomysł, że uczenie się i wysiłek umysłowy mogą zapobiegać rozwojowi chorób fizycznych i oddalać demencję, wydaje się dość kontrowersyjny. - Na początku ten pogląd funkcjonował tylko na obrzeżach nauki - przypomina dr Yaakov Stern, neurolog z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku, który spędził ostatnie 25 lat na badaniu tej hipotezy. Jego zainteresowanie wzbudziło niegdyś stwierdzenie kolegi, który zauważył w 1980 roku interesującą zależność: bardziej wykształceni specjaliści byli mniej narażeni na rozwój choroby Alzheimera niż osoby o niższych kwalifikacjach i dochodach. Podszedł do tego sceptycznie, uważając, że musi istnieć sensowne wytłumaczenie takiej prawidłowości. Być może grupy wykształconych seniorów uzyskiwały lepsze wyniki w testach poznawczych diagnozujących chorobę Alzheimera, ponieważ pracownicy umysłowi na co dzień zmuszali swoje mózgi do większego wysiłku? Badacze powiązali więc wykształcenie z czynnikami chroniącymi przed otępieniem. Ta teza zaczęła zdobywać szersze poparcie. Wykazano bezspornie, że działania intelektualne wytwarzają w mózgu "odporność" na spadek jego wydolności na starość. Taka "rezerwa poznawcza" pomaga mózgowi funkcjonować prawidłowo nawet mimo łagodnego pogorszenia stanu fizycznego - więc teoria się sprawdza. Nawet jeśli w mózgu zaczynają się patologiczne zmiany, nie oznacza to, że on się poddaje - nadal stara się wykonać każde konkretne zadanie najlepiej, jak potrafi. Teoria "rezerwy poznawczej mózgu" daje nadzieję, że społeczeństwo będzie w coraz lepszej kondycji. W wielu krajach zachodnich - w tym w Wielkiej Brytanii i Danii - poprawiono znacznie dostęp do szkół i, w porównaniu z realiami z połowy XX wieku - wydłużono czas obowiązkowej nauki. Zarówno dr Brayne, jak i dr Christensen, uważają, że lepsza edukacja i łatwiejszy dostęp do niej prawdopodobnie jest tylko jedną z przyczyn zmniejszającej się zachorowalności na demencję. Najważniejsze wydaje się to, czy ten korzystny trend można umacniać, np. przez wydłużenie czasu kształcenia? W Wielkiej Brytanii w ostatnich dziesięcioleciach coraz więcej osób kontynuuje naukę na studiach wyższych. W przyszłości okaże się, czy będzie to miało bezpośrednie przełożenie na dalsze usprawnienie mózgu. Być może nie istnieje górna granica określająca możliwości poznawcze naszych umysłów. Wczesna edukacja szkolna też z pewnością je poszerza. Oczywiście dla wielu z nas jest już za późno, aby uzupełnić braki w wszystko jednak stracone. Nasza rezerwa poznawcza nie zależy tylko od czasu spędzonego w szkolnej ławce. Wpływa na nią również nasza aktywność intelektualna w ciągu całego życia. Ważne jest stałe zaspokajanie potrzeb psychicznych zarówno w pracy, jak i w czasie wolnym. - Funkcja poznawcza mózgu ulega stałej modyfikacji - twierdzi dr Marcus Richards, epidemiolog z brytyjskiego Medical Research Counsil w Londynie, szef projektu: "Zdrowe i Długie Życie do Późnej Starości". - Nigdy nie jest za późno, by przejąć aktywną kontrolę nad ochroną funkcji poznawczych mózgu- uważa naukowiec. Ten pomysł został podchwycony przez firmę produkującą urządzenie zwane trenerem umysłu, dotychczas wykorzystywane w grach komputerowych. Multimedia pomagają pokonać demencję Częste korzystanie z gier komputerowych sprawia, że posługujemy się nimi coraz sprawniej i łatwiej - każdy gracz to potwierdzi. Wiadomo też, że trening czyni mistrza. Nie wiemy jednak, czy takie umiejętności okażą się pomocne w poprawie funkcjonowania mózgu, nie mamy też pewności, jak długo będziemy odczuwać korzyści z takich ćwiczeń. Jednak zanim uwierzymy we wspaniałe rezultaty osiągane dzięki trenerowi umysłu, musimy otrzymać na to dowody. Pierwsze udokumentowane badania pokazują, że umiejętność sprawnego korzystania z gier komputerowych dobrze wpływa na zdolności poznawcze nie tylko przy konsoli, lecz także w innych dziedzinach życia. Specjalnie zaprojektowana gra komputerowa poprawia naszą wielozadaniowość, zdolność skupienia uwagi i pamięć co najmniej na sześć miesięcy. Naukowcy chcą nadal badać to zjawisko, by móc zmierzyć stopień otępienia u seniorów poddanych komputerowemu treningowi i porównać go z grupą kontrolną, niekorzystającą z tych udogodnień. Gry komputerowe to nie jest jedyny sposób na budowanie rezerwy poznawczej mózgu. Są mniej kontrowersyjne - i prawdopodobnie bardziej przyjemne - metody tworzenia rezerwy poznawczej, jak np. znalezienie sobie interesującego hobby. Może to być gra w karty lub na instrumencie muzycznym. Badania naukowe potwierdzają, że aktywne uczestnictwo w życiu społecznym również może chronić przed demencją. Wystarczy korzystać ze współczesnych udogodnień, o których 50 lat temu nikt nawet nie marzył: z telefonów komórkowych i urządzeń multimedialnych, bo one znacznie bardziej stymulują intelektualnie. - Życie wymaga teraz poznawania nowych technologii, aby nie pozostawać w tyle za innymi - podkreśla dr Stern. Alzheimer w Polsce Obecnie liczbę chorych na Alzheimera w Polsce szacuje się na co najmniej 250 tysięcy, z czego 150 tysięcy nie ma postawionej diagnozy. Chorobę diagnozuje się u nas średnio 10 miesięcy później niż np. w Niemczech - może to zrobić neurolog lub psychiatra. Szacuje się, że za 15 lat liczba chorych wyniesie ponad milion. W Polsce jest mniejsza niż w innych krajach pomoc ze strony samorządów i opieki zdrowotnej. Aż 70% chorych pozostaje pod opieką małżonka lub dorosłych dzieci. W naszym kraju działa za mało domów pobytu dziennego przeznaczonych dla chorych na Alzheimera. Od 1992 roku istnieje Polskie Stowarzyszenie Pomocy Osobom z Chorobą Alzheimera, a także blisko 30 organizacji regionalnych, których celem jest organizowanie pomocy edukacyjnej, prawnej i psychologicznej dla chorych i opiekunów, popularyzacja wiedzy o chorobie i próby wpływania na politykę zdrowotną i pomocy społeczną na szczeblu samorządowym, rządowym i parlamentarnym. Co chroni przed demencją starczą? Stymulowanie intelektualne mózgu to niejedyny sposób na zwiększenie jego możliwości poznawczych. Istnieją również inne ważne czynniki: np. odpowiednie dotlenienie, dostarczanie energii i składników odżywczych. Badania przeprowadzone na zwierzętach wykazały, że zdrowe naczynia krwionośne odgrywają kluczową rolę w zachowaniu funkcji poznawczych mózgu do późnej starości. Nie tylko minimalizują ryzyko otępienia naczyniowego, lecz także demencji o innym podłożu. W krajach zachodnich od 1970 roku obserwuje się spadek zapadalności na choroby serca i naczyń krwionośnych. Prawdopodobnie przyczynia się do tego większa świadomość zagrożeń, jakie wiążą się z paleniem tytoniu, wysokim poziomem cholesterolu i siedzącym trybem życia, a także stosowanie na szerszą skalę leków obniżających ciśnienie krwi. W jednym z badań potwierdzających spadek zachorowalności na demencję porównano przepływ krwi w mózgu u różnych grup wiekowych seniorów. Okazało się, że osoby urodzone później miały zdrowsze naczynia krwionośne. Podsumowanie wszystkich badań zamieszczono w opublikowanej Brytyjskiej Narodowej Strategii Walki z Demencją. Wnioski z nich płynące nie są wcale odkrywcze: stwierdzono między innymi, że to, co dobre dla serca, wpływa też korzystnie na mózg. Trzeba rzucić palenie, utrzymywać dobrą formę, regularnie badać ciśnienie krwi i poziom cholesterolu - wyniki ostatnich badań naukowych jeszcze bardziej zwiększają motywację do przestrzegania tych zasad. Co więcej, w badaniach randomizowanych udowodniono, że istotne korzyści płyną też z ćwiczeń fizycznych: osoby, które prowadzą aktywny tryb życia, rzadziej zapadają na demencję. U tych, którzy zażywali dużo ruchu, zanotowano mniejszy spadek aktywności intelektualnej w zaawansowanym wieku. Kolejnym ważnym czynnikiem wpływającym na zdrowie naszych naczyń krwionośnych jest dieta. Na początku XX wieku, kiedy niedożywienie było w Wielkiej Brytanii powszechne, prawie połowa mężczyzn powołana do służby wojskowej w I wojnie światowej nie była wystarczająco sprawna. Poborowi cierpieli z powodu braku witamin i makroelementów oraz ogólnego niedoboru kalorii. W ciągu następnych dziesięcioleci, wskutek wzrostu poziomu życia i większych nakładów przeznaczanych na ochronę zdrowia publicznego, sposób odżywiania znacząco się poprawił. Dziś dietetycy zalecają takie menu, które wspomoże nasz mózg i poprawi stan zdrowia. Co jeść, żeby nie dopadła nas demencja? Najbardziej obiecujące substancje odżywcze pomocne w zwalczaniu demencji to antyoksydacyjne witaminy C i E, witaminy z grupy B i kwas foliowy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w rybach. Zaobserwowano, że spożywanie zbyt małych ilości tych substancji zwiększa ryzyko demencji. W badaniach randomizowanych dodawano niektórym seniorom do posiłków suplementy diety, ale nie dostrzeżono żadnych korzyści wynikających z ich zażywania. Być może dlatego, że obserwacja seniorów trwała zbyt krótko, a na efekty suplementacji trzeba poczekać dłużej. Mimo to dr Richards nadal zaleca swoim pacjentom przestrzeganie zasad zdrowego żywienia, najlepiej diety śródziemnomorskiej, bogatej w owoce i warzywa, z dużą ilością ryb i z niezbyt dużą ilością czerwonego mięsa, bez wysokokalorycznych fast foodów. Dietetyków najbardziej niepokoi nadmiar, a nie niedobór w diecie. W przeciwieństwie do osób urodzonych w pierwszej połowie XX wieku następne pokolenia są dotknięte nadwagą. Coraz więcej mieszkańców krajów zachodnich ma podwyższony poziom glukozy we krwi, co prowadzi do cukrzycy, która - jak dowiodły ostatnie badania - sprzyja demencji. Niektórzy naukowcy uważają, że choroba Alzheimera jest formą "cukrzycy mózgu". - Wiemy, że wzrost otyłości i zachorowań na cukrzycę na pewno wpłynie na zachorowalność na demencję - mówi dr Richards. - Badanie demencji jest czymś w rodzaju "nerwowego oczekiwania" - dodaje. Epidemia demencji - co robić? W najbardziej pesymistycznej wersji nagły wzrost czynników ryzyka demencji oznacza, że odwróci się tendencja spadkowa. Czy tak będzie, pokażą obserwacje dwóch kolejnych pokoleń seniorów. To, w połączeniu z faktem że żyjemy coraz dłużej, sprawia, że systemy opieki zdrowotnej muszą być przygotowane na wzrost liczby pacjentów z otępieniem. - Społeczeństwo nadal potrzebuje sprawnego systemu opieki nad starymi ludźmi z zaburzeniami funkcji poznawczych - uważa dr Braine. - Problem nie zniknie sam, tylko dlatego że ostatnie badania pokazały tendencję spadkową zachorowalności na demencję - dodaje. To może jednak wyjaśnić, dlaczego ostatnie doniesienia naukowe opublikowane w czasopiśmie "The Lancet" nie wzbudziły większego zainteresowania uczestników konferencji prasowej G8 obradującej nad tym problemem. Optymistyczne doniesienia o odwrocie demencji mogą osłabić czujność, a problem może się zaostrzyć. Zwiększenie środków na dalsze badania nad demencją z pewnością okaże się trafioną inwestycją. Nie mamy przecież wyboru, kiedy, gdzie i w jakim środowisku się rodzimy, możemy jednak sprawować pewną kontrolę nad tym, jak żyjemy, a to pozwoli nam uniknąć kłopotów w starszym wieku. - Mój dziadek, urodzony w 1898 roku, nie miał prawie żadnego wykształcenia, walczył w I wojnie światowej, a II wojnę udało mu się przeżyć. Ja urodziłem się w 1977 roku i ponad dwie dekady się kształciłem i teraz wiodę całkiem wygodne życie, ale jego tryb to kopanie sobie grobu, ponieważ mam siedzącą pracę. Jednak podczas pisania tego artykułu poczułem nadzieję na szczęśliwą jesień życia. Na pozytywne zmiany nigdy nie jest za późno. Zamiast więc korzystać z metra, czy autobusu - zacząłem chodzić na piechotę, przykładam większą wagę do mojej diety, jem więcej warzyw i ryb. Ważne, by mój organizm nie ponosił konsekwencji mojego niezdrowego trybu życia, ale jeszcze gorsza byłaby świadomość, że nie próbowałem z tym nic zrobić - podsumowuje Liam Drew. Liam jest autorem wielu publikacji naukowych oraz neurobiologiem na uniwersytecie College London Bibliografia Down with dementia, New Scientist, 11 January 2014 Spis treści Coraz rzadsze przypadki demencji Dobre wieści dla chorych na demencję Co opóźnia demencję starczą? Multimedia pomagają pokonać demencję Co chroni przed demencją starczą? Co jeść, żeby nie dopadła nas demencja? Epidemia demencji - co robić?
Demencja starcza to schorzenie powodujące zmiany zwyrodnieniowe, degradacyjne oraz zanikowe różnych tkanek mózgu. De facto, pod pojęciem demencji starczej kryje się wiele różnych jednostek chorobowych, które charakteryzują się różnym rodzajem zmian degradacyjnych oraz ich zróżnicowanym umiejscowieniem.
1 kwietnia 2022 Dzięki rozwojowi medycyny nasze życie się wydłuża. Niestety z tego powodu z roku na rok będzie rosła też liczba osób cierpiących na chorobę Alzheimera i inne formy demencji. No właśnie…Alzheimer, demencja, otępienie – niby sporo je łączy, a jednak każdy z tych stanów oznacza coś innego. Co dokładnie? Skąd mamy wiedzieć, czy objawy występujące u nas lub naszych bliskich to demencja starcza czy choroba Alzheimera? Demencja starcza jest równoznaczna z chorobą Alzheimera. Czy aby na pewno? Otępienie, inaczej demencja starcza, jest pojęciem bardzo szerokim. Nie stanowi odrębnej jednostki chorobowej, lecz pewien zespół objawów wynikających z nieprawidłowo działającego mózgu. Demencja może mieć różną przyczynę, a choroba Alzheimera jest najczęstszą z nich. Statystycznie ok. 60% wszystkich pacjentów ze zdiagnozowaną demencją cierpi właśnie na to schorzenie. Jednym słowem, jeśli chorujemy na Alzheimera, to zawsze mamy demencję, ale mając demencję, nie zawsze chorujemy na Alzheimera. Innymi chorobami prowadzącymi do otępienia mogą być choroba Picka, czyli tzw. otępienie skroniowo-czołowe, otępienie naczyniopochodne oraz otępienie z ciałkami Lewy’ego. Warto dodać, że demencja nie jest naturalnym procesem starzenia się organizmu. Z wiekiem nasze zdolności poznawcze obniżają się – to fakt! Nasz mózg pracuje na „wolniejszych obrotach”. Nie przetwarza już tak szybko informacji napływających z otoczenia. Nie zmienia to jednak faktu, że względnie zdrowy 80-latek nadal jest w stanie uczyć się nowych rzeczy, poszerzać wiedzę o świecie, rozwijać zainteresowania, choć oczywiście będzie mu to przychodziło znacznie trudniej. Osoba starsza także słabiej widzi, a z powodu postępujących zmian zwyrodnieniowych wolniej się porusza. Jest też bardziej skłonna do depresji i gorzej radzi sobie w sytuacjach stresowych. To całe spowolnienie nie musi jednak od razu oznaczać demencji. Nie powinniśmy jej traktować jako nieodłącznego elementu procesu starzenia się. Demencja jest stanem patologicznym, na który składa się cały szereg różnych objawów, świadczących o zaburzonej pracy mózgu. Co dzieje się w mózgu osoby chorującej na Alzheimera? W mózgu osoby chorej odkładają się dwie substancje białkowe: beta-amyloid oraz białko tau. Tworzą one tzw. „blaszki starcze”, które odpowiadają za śmierć komórek nerwowych (neuronów). A im mniej tych komórek, tym mniej neuroprzekaźników, acetylocholiny odpowiedzialnej za procesy pamięciowe. Mimo iż wiemy, co dzieje się w mózgu osoby chorej na Alzheimera, dokładne przyczyny rozwoju tej choroby wciąż nie są dobrze poznane. Wiadomo natomiast, że Alzheimerowi sprzyjać mogą choroby żył, przebyte udary, nadciśnienie, cukrzyca, nadużywanie alkoholu, palenie papierosów, otyłość czy niska aktywność umysłowa i fizyczna. Bardziej podatne na Alzheimera są też osoby, które mają już chorych członków rodziny, np. rodziców, rodzeństwo. Choroba może mieć bowiem charakter dziedziczny i być spowodowana obecnością konkretnych genów, przede wszystkim genów PSEN1, PSEN2 i APP. Przeczytaj też: Poradnia neurochirurgiczna – czym się zajmuje? Alzheimer – początkowe symptomy mogą być niewidoczne Pierwsze objawy choroby Alzheimera są zwykle na tyle subtelne, że ich nie zauważamy. Problemy z pamięcią, rozkojarzenie czy zmienne nastroje tłumaczymy naturalnym procesem starzenia się organizmu, zmęczeniem czy natłokiem obowiązków. Przychodzi jednak taki czas, kiedy objawów Alzheimera nie da się już tak po prostu bagatelizować. Demencja zaburza pracę wielu obszarów mózgu, wpływając na wiele aspektów życia chorego i zmieniając jego zachowania. W jaki sposób? Chory nie przyswaja nowych informacji, nie pamięta bieżących wydarzeń Z biegiem czasu chory ma coraz większe problemy z zapamiętywaniem bieżących wydarzeń i przyswajaniem nowych informacji. W efekcie wciąż zadaje te same pytania, np. „Na którą mam tego lekarza?” Ciekawe jest to, że osoba chora na Alzheimera może nie pamiętać, co robiła kilka minut wcześniej, ale doskonale orientuje się w wydarzeniach z odległej przeszłości, np. wczesnego dzieciństwa. Świetnie potrafi przywołać wspomnienie swoich 10 urodzin, jednak nie pamięta, co wydarzyło się kilka minut temu. Dla najbliższych osoby chorej trudny jest też moment, w którym przestaje ona rozpoznawać ich twarze. Nierozpoznawanie członków rodziny lub mylenie ich z kimś innym to typowy objaw towarzyszący chorobie Alzheimera. Podobnie jak zamiany zachowania – apatia, stany depresyjne, rozdrażnienie, wybuchowość, a nawet agresja. Takie huśtawki nastrojów także mogą być trudne dla otoczenia. Zapominanie słów, dezorientacja w przestrzeni Kolejnym charakterystycznym symptomem jest zapominanie słów i układanie niezrozumiałych, często nielogicznych zdań. Ponadto pojawia się dezorientacja w czasie i przestrzeni. Chory może nie tylko nie wiedzieć, który mamy rok, ale również gdzie się znajduje i jak trafić do domu. W zaawansowanym stadium choroby nie odnajduje się już nawet we własnym mieszkaniu, np. nie wie, jak dojść do toalety. Utrata nabytych umiejętności, zaburzone pole widzenia Osobie chorej na Alzhaimera ogromny kłopot może sprawiać wykonywanie codziennych czynności, nawet tych powtarzanych wcześniej wielokrotnie – od płacenia rachunków, przyjmowania leków, po mycie się, ubieranie, czytanie, pisanie itp. Nie od dziś wiadomo, że widzimy głównie mózgiem, a nie oczami. A ponieważ choroba Alzheimera jest chorobą mózgu, osoby nią dotknięte widzą inaczej. Ich pole widzenia stopniowo zawęża się. Początkowo chory widzi świat jakby przez okulary do nurkowania, później przez lornetkę, a w końcowej fazie choroby jakby przez lunetę (tylko jednym okiem). Ograniczone widzenie dodatkowo utrudnia choremu funkcjonowanie w przestrzeni i wykonywanie wspomnianych czynności, takich jak mycie, ubieranie się czy jedzenie. Diagnostyka demencji i choroby Alzheimera Diagnostyka choroby Alzheimera jak i innych rodzajów demencji zawsze jest procesem wieloetapowym. W pierwszej kolejności chory najczęściej zgłasza się do lekarza pierwszego kontaktu, który następnie kieruje go do odpowiedniego specjalisty: neurologa, neuropsychologa, psychologa bądź psychiatry. Postawienie diagnozy wymaga przeprowadzenia licznych testów oceniających sprawność umysłową pacjenta. Wykonywane są również badania obrazowe. Zanik komórek mózgowych i utrata funkcji poszczególnych płatów mózgu są bowiem widoczne w tomografii komputerowej czy badaniu rezonansu magnetycznego. Jak wygląda leczenie choroby Alzheimera? Alzheimer wciąż pozostaje chorobą nieuleczalną, a dotkniętym nią pacjentom możemy zaproponować jedynie leczenie objawowe. Dostępnych jest kilka leków. Do najczęściej stosowanych zaliczamy inhibitory acetylocholinoesterazy, które poprzez zmniejszenie tempa rozkładu acetylocholiny, czyli neuroprzekaźnika, którego niedobór występuje u osób chorych na Alzheimera, spowalniają postęp choroby. Warto pamiętać, że choroba Alzheimera stopniowo odbiera choremu zdolność do samodzielnej egzystencji. Przychodzi taki czas, kiedy staje się on całkowicie zależny od swojego opiekuna. Zaopatrzenie się w odpowiednie sprzęty (np. wózek inwalidzki, łóżko przeciwodleżynowe) oraz odpowiednie dostosowanie mieszkania (np. zamontowanie uchwytów w łazience, odpowiednie oświetlenie pomieszczeń, zrobienie podpisów na szafkach, drzwiach do pomieszczeń, przedmiotach codziennego użytku), mogą znacznie ułatwić choremu oraz jego najbliższym codzienne funkcjonowanie. Zauważyłeś u siebie lub któregoś ze swoich bliskich problemy z pamięcią lub dezorientację? A może martwi Cię nagła zmiana w zachowaniu u członka rodziny? Nie czekaj! Już dziś umów się na konsultację do poradni neurologicznej holsäMED. Zadzwoń: 32 506 50 85 Napisz: info@ Chcemy Ci zaoferować usługi na najwyższym poziomie - dostosowane do Twoich potrzeb. Korzystamy z plików cookies, które są zapisywane w pamięci Twojej przeglądarki. Jeśli potrzebujesz więcej informacji, przeczytaj naszą politykę cookies. Alzheimer to dolegliwość, która towarzyszy postępującym procesom starzenia się organizmu. Choroba jest bezpośrednio związana ze zmianami, zachodzącymi w mózgu starszych ludzi. Schorzenie to jest jedną z najcięższych, a zarazem najpowszechniejszych postaci demencji. Do początkowych objawów Alzheimera można zaliczyć otępienie oraz zaburzenia pamięci krótkotrwałej.

Demencja starcza - co to jest i jakie daje objawy? Fot. kmiragaya / Opublikowano: 19:24Aktualizacja: 15:51 Demencja starcza objawia się zaburzeniami różnego rodzaju pamięci oraz funkcji poznawczych. Mogą pojawić się także epizody depresji i problemy z artykulacją mowy. Leki stosowane przy demencji jedynie łagodzą jej objawy. Demencja starcza jest coraz częściej występującą przypadłością dotykającą osoby starsze. Pierwsze objawy demencji starczej na ogół są dostrzegane przez otoczenie seniora i jego bliskich. U chorego stopniowo pojawiają się problemy z funkcjami pamięci, liczeniem, mówieniem oraz wyrażaniem emocji. Demencja starcza – co to za choroba?Demencja starcza – przyczynyDemencja – objawyDemencja starcza – etapy chorobyDemencja starcza a choroba AlzheimeraDemencja starcza – profilaktyka i leczenie Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami Demencja starcza – co to za choroba? Zgodnie z danymi Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) do objawów demencji starczej (inaczej otępienia starczego) dochodzi w wyniku neurodegeneracji tkanki nerwowej, co związane jest z procesami jej starzenia. Cierpiący na to schorzenie cechują się nieprawidłowym postrzeganiem rzeczywistości, zaburzeniem rozumowania i pamięci, a także upośledzonym procesem orientacji czasowo-przestrzennej. Starsi ludzie z demencją mają również problemy z oceną sytuacji. Długość życia osoby z demencją starczą jest kwestią bardzo indywidualną – zależy od postępu choroby i ogólnego stanu zdrowia. Podstawową przyczyną demencji starczej jest nasilony proces utraty komórek nerwowych i/lub połączeń między nimi. Może być on z występowaniem: otępienia z ciałkami Levego, czyli grupy chorób do której zalicza się chorobę Alzheimera i chorobę Parkinsona, otępienia czołowo-skroniowego, zmianami naczyniopochodnymi mózgu (związanymi np. z miażdżycą), chorobą Huntingtona, powtarzającymi się urazami głowy (obserwuje się je u osób uprawiających sporty takie jak boks), niedoborami witamin B6, B9, B12, niektórymi choroby autoimmunologiczne (np. stwardnieniem rozsianym). Demencje starcze rozwijają się wraz z wiekiem, najczęściej u osób w wieku od 65 lat. Nie są one jednak naturalnym etapem procesu starzenia się. Istnieją znane czynniki ryzyka, które wiążą się ze zwiększonym prawdopodobieństwem wystąpienia demencji. Zalicza się do nich: czynniki genetyczne (choć demencja starcza w zdecydowanej większości przypadków nie jest dziedziczna, obecność otępienia u rodziców lub rodzeństwa wskazuje na wyższe ryzyko wystąpienia zaburzeń), nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, depresja, izolacja społeczna, niski poziom edukacji, dyslipidemia, czyli nieprawidłowe stężenie cholesterolu we krwi, palenie papierosów, niezdrowa dieta, nadmierne spożywanie alkoholu, niski poziom aktywności fizycznej, niski poziom aktywności umysłowej. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Odporność Naturell Immuno Hot, 10 saszetek 14,29 zł Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw suplementów, 30 saszetek 99,00 zł Zdrowie intymne i seks, Odporność, Good Aging, Energia, Beauty Wimin Zestaw z SOS PMS, 30 saszetek 139,00 zł Odporność Estabiom Baby, Suplement diety, krople, 5 ml 28,39 zł Odporność Naturell Omega-3 500 mg, 240 kaps. 30,00 zł Demencja – objawy Objawy demencji starczej są dosyć charakterystyczne, aczkolwiek nie oznacza, to, że wszystkie wystąpią u osoby starszej. Do najczęstszych zalicza się kłopoty z pamięcią krótkotrwałą. Osoba starsza początkowo miewa epizody zapominania o czynnościach lub rzeczach, które miały miejsce kilkanaście dni wcześniej. W ostatnim etapie demencji starczej chory może nie być w stanie przypomnieć sobie o wydarzeniach nawet sprzed kilku minut. Nierzadko przy demencji starczej występuje agresja. Jest to w dużej mierze związane z sytuacją, w jakiej znalazł się chory oraz poczuciem niemocy. Zmiany nastroju w postaci pobudzenia, niepokoju, drażliwości najczęściej pojawia się w godzinach wieczornych. Te objawy psychiczne określa się wspólną nazwą zespołu zachodzącego słońca. Mogą pojawić się na różnych etapach choroby. W późnych etapach chory ma zaburzoną ocenę rzeczywistości, co objawia się chociażby tym, że nie jest w stanie ubrać się stosownie do pogody czy nie widzi związku przyczynowo-skutkowego swoich czynów. Jak długo trwa demencja starcza i ile żyje człowiek z demencją? Niestety objawy otępienia nasilają się z wiekiem, a leczenie opiera się jedynie na minimalizowaniu skutków ubocznych. Demencja starcza – etapy choroby Wraz z postępem demencji objawy nasilają się i stają się widoczne dla otoczenia oraz dezorientujące dla samego chorego. To, ile trwa początkowy i środkowy etap demencji, a także ostatnie stadium otępienia starczego, w którym chory wymaga stałej opieki zależy od konkretnego przypadku. Wczesny etap demencji starczej W początkowym stadium choroby objawy są prawie niedostrzegalne i rozpoczynają się od pojedynczych epizodów zapominania, dezorientacji czy postrzegania czasu. Średni etap demencji starczej Na tym etapie objawy otępienia stają się wyraźniej zaznaczone. Mogą obejmować: zapominanie ostatnich wydarzeń, trudności w przypominaniu sobie imion, dezorientacja w czasie, gdy chory przebywa we własnym domu, trudności w komunikacji, powtarzanie pytań, na które chory otrzymał już odpowiedź, zmiany w sposobie zachowania, wychodzenie z domu i błądzenie po okolicy, wymaganie pomocy przy podstawowych czynnościach. Późny etap demencji starczej Na zaawansowanych etapach demencji wymagana jest stała opieka. U chorego występują poważne zmiany związane z pamięcią, które uniemożliwiają mu samodzielne funkcjonowanie. Objawy ostatniego stadium demencji starczej obejmują: brak świadomości czasu i miejsca pobytu, trudności w rozpoznawaniu bliskich osób, zmiany w sposobie zachowania, które mogą obejmować agresję, poważne trudności w poruszaniu się i wykonywaniu podstawowych czynności. Demencja starcza a choroba Alzheimera Choroba Alzheimera jest najczęstszą postacią demencji starczej. Szacuje się, że dotyczy 60-70 proc. osób z otępieniem. Objawy choroby Alzheimera obejmują przede wszystkim problemy z pamięcią. Pacjenci mają problem z przyswajaniem nowych informacji, a także rozpoznawaniem osób i miejsc. Obserwuje się u nich również nasilone zmiany w nastroju i zachowaniu. W diagnostyce choroby Alzheimera wykorzystuje się testy psychologiczne (np. test zegara). Jak długo żyją chorzy na Alzheimera? Oczekiwana długość życia pacjentów z tą postacią demencji starczej jest niższa niż w grupie osób bez otępienia. W grupie chorych zdiagnozowanych po 65. roku życia wynosi średnio od 4 do 8 lat od momentu rozpoznania. Niektórzy pacjenci przeżywają jednak znacznie dłużej, nawet do 20 lat od diagnozie. Chorzy na Alzheimera najczęściej umierają na zapalenie płuc. Zobacz także Demencja starcza – profilaktyka i leczenie Nie wszystkie objawy demencji starczej muszą występować u osoby nią dotkniętej. Część z nich w ogóle się nie ujawni. Niestety specyfiką tkanki nerwowej jest to, że nie da się odwrócić procesu jej degeneracji i raz powstałe zmiany pozostają już na zawsze. Istnieje jednakże kilka sposobów na usprawnienie sieci neuronalnych, a co za tym idzie, opóźnienie efektów starzenia się mózgu. Sprawny mózg, tak jak mięsień, potrzebuje stałego treningu. Dlatego rozwiązywanie krzyżówek, czytanie oraz wykonywanie łamigłówek są czynnościami koniecznymi dla zachowania mózgu w dobrej formie. Nie bez znaczenia jest też odpowiednia dieta, która powinna być bogata w ryby, orzechy, warzywa i owoce, a uboga w tłuszcze pochodzenia zwierzęcego i wysoko przetworzoną żywność. Regularne ćwiczenia fizyczne, nawet spacery, są także sprzymierzeńcem tkanki nerwowej. Leczenie demencji starczej odbywa się dwutorowo. Łączy w sobie zarówno elementy profilaktyki, jak i farmakologię. Leki stosowane na demencję to głównie inhibitory cholinesterazy, które stymulują układ nerwowy. Równie popularna i szeroko stosowana jest memantyna działająca pobudzająco na obszary mózgu zaangażowane w procesy uczenia się i zapamiętywania. W niektórych przypadkach koniecznie jest podawanie środków przeciwdepresyjnych oraz uspokajających. Jeśli chory przejawia skłonności do agresji, standardowo włącza się również jej leczenie. Opieka nad osobą dotkniętą demencją starczą wymaga od bliskich lub opiekuna dużo cierpliwości i wyrozumiałości. Na ile to możliwe należy włączać chorego w wykonywanie codziennych zadań (nawet jeśli wiąże się to z trudnościami, zajmuje dużo czasu), a także dawać mu wybór odnośnie dotyczących go spraw. Jak rozmawiać z chorym na demencję? Należy używać jasnego, zrozumiałego języka, mówić krótkimi zdaniami. Trzeba również zadbać o to, by dać osobie z demencją czas na odpowiedź. Ważne, by dać choremu odczuć, że słuchamy tego, co do nas mówi – nawet jeśli jego wypowiedzi są wyrwane z kontekstu. W zaawansowanej demencji wskazane może być ubezwłasnowolnienie osoby chorej, które polega pozbawieniu lub na ograniczeniu jej zdolności prawnych. Pozwala to zapobiec sytuacjom, takim jak np. nie w pełni świadome podejmowanie decyzji finansowych czy zdrowotnych. Warto zaznaczyć, że zarówno demencja, jak i choroba Alzheimera są jednostkami nieuleczalnymi. Bibliografia: World Health Organization (2021) Dementia, dostęp z: National Health Service (2021) Alzheimer’s disease, dostęp z: Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Paulina Kłos-Wojtczak Obecnie prowadzę badania nad wpływem drażnienia nerwu błędnego na procesy pamięci u ludzi i zwierząt. Współpracuję jako redaktor naukowy z magazynami "Wiedza i Życie", "Sekrety medycyny", "Świat mózgu" oraz portalem Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy

Demencja starcza to choroba, w której dochodzi do znacznego obniżenia sprawności umysłowej. Pojawiają się kłopoty z pamięcią, trudności w logicznym myśleniu i rozumieniu. Warto wiedzieć, że na demencję chorują zwykle osoby powyżej 65. roku życia, ale zdarzają się również młodsi pacjenci. Im podopieczny jest starszy, tym Opieka nad osobą z demencją ma ogromny wpływ na opiekunaWpływ emocjonalny na opiekunaPozytywny wpływ emocjonalny na opiekunaNegatywny wpływ emocjonalny na opiekunaOgólny wpływ na opiekuna zajmującego się chorym na demencjęDodatkowe problemy występujące w nieformalnej opieceWpływ ekonomiczny na opiekunaDemencja starcza – jak sobie radzić?Jak komunikować się z pacjentem cierpiącym na demencję?Demencja starcza – jak postępować z chorym, który ma problemy z jedzeniem?Demencja – jak postępować gdy chory przyjmuje mniej jedzenia niż dotychczas?Jak pomóc osobie z demencją starczą w jedzeniu? Starsze osoby cierpiące na demencję w dużej mierze są zależne od wsparcia, miłości oraz pomocy rodziny i opiekunów. Aby móc właściwie opiekować się osobą z demencją, opiekun musi być obdarzony dużą dozą empatii, cierpliwości i byłoby idealnie, gdyby posiadał już doświadczenie w opiece nad osobą z demencją. Opieka nad osobą z demencją ma ogromny wpływ na opiekuna Opieka nad chorym z demencją starczą odbija się we wszystkich sferach życia opiekuna. Przede wszystkim ma wpływ na sferę socjalną, fizyczną i psychiczną. Może również wpływać na ekonomiczną część życia, co jest bardzo częste zwłaszcza w przypadku nieformalnych opiekunów. Tacy opiekunowie – najczęściej członkowie rodziny – są jeszcze bardziej obciążeni negatywnym wpływem opieki nad osobą chorującą na demencję. Wielu nieformalnych opiekunów ma poza opieką pełnoetatową pracę, co w połączeniu z opieką nad chorym po godzinach pracy sprawia, że codzienne życie takiego opiekuna nie należy do łatwych. Wpływ emocjonalny na opiekuna Według badań naukowych, opieka nad osobą z demencją może mieć zarówno pozytywny, jak i negatywny wpływ na opiekuna. Pozytywny wpływ emocjonalny na opiekuna Poczucie bycia potrzebnym Większa samoświadomość Rozwój osobisty i duchowy Satysfakcja z niesienia pomocy potrzebującym Negatywny wpływ emocjonalny na opiekuna Mieszkanie z pacjentem chorym na demencję oznacza podwyższony poziom stresu podwyższone ryzyko zachorowania na depresję u rodzinnych nieformalnych opiekunów jest możliwość wystąpienia syndromu zwanego “carer burden”, czyli „brzemię opiekuna” – czyli rodzaj poczucia ciągłego obciążenia psychicznego opieką nad osobą chorą. Jest to rodzaj stresu związany z faktem bycia opiekunem i nieustającego wrażenia, że jest się odpowiedzialnym za osobę pozostającą pod opieką możliwość wystąpienia problemów ze snem, które mogą przerodzić się w bezsenność Ogólny wpływ na opiekuna zajmującego się chorym na demencję Permanentny stres związany z opieką nad osobą chorą na demencję może negatywnie wpływać również na ciało opiekuna. Długotrwały stres jest bardzo niebezpieczny dla opiekunów. Na co może wpłynąć taki długotrwały stres: Może wpłynąć na system odpornościowy Przyczynia się do rozwoju nadciśnienia Jest odpowiedzialny za podwyższone ryzyko zachorowania na choroby układu krążenia Powyższe choroby stwarzają duże zagrożenie dla organizmu. Problem może być jeszcze poważniejszy w przypadku opieki domowej nad pacjentem, który jest krewnym opiekuna – taki opiekun jest jeszcze bardziej narażony na wystąpienie wyżej wymienionych negatywnych skutków zdrowotnych sprawowania opieki nad chorym na demencję. Dodatkowe problemy występujące w nieformalnej opiece Wpływ ekonomiczny na opiekuna Koszt całkowity opieki nad osobą z demencją to nie tylko pieniądze wydane bezpośrednio na opiekę, ale w przypadku nieformalnych opiekunów, to również czas, który opiekun spędza z osobą pozostającą pod jego opieką. Zdarza się, że opiekunowie rodzinni muszą zaprzestać wykonywania pracy zarobkowej (np. przechodzą na wcześniejszą emeryturę). Taki dochód utracony również zalicza się do kosztów związanych z opieką. Demencja starcza – jak sobie radzić? Opieka nad osobą z demencją niesie za sobą wiele wyzwań. Demencja może objawiać się utratą pamięci, problemami w komunikacji czy ogólną dezorientacją. Mogą to być różne problemy, dlatego też nie ma jednej łatwej wskazówki lub rady na temat tego, jak opiekować się osobą chorą na demencję. Można jednak stwierdzić, że przestrzeganie pewnych uniwersalnych zasad dotyczących opieki nad osobą z demencją może bardzo ułatwić codzienne zmagania opiekuna. Demencja – jak się opiekować? Cierpliwość jest cnotą. Dla pacjentów cierpiących na demencję zwykłe sprawy dnia codziennego mogą być dużym utrudnieniem. W związku z tym opiekun powinien być dla nich ułatwieniem. Powinien on rozumieć, że pewne czynności i pozornie łatwe sprawy są dla nich trudniejsze i wymagają więcej czasu. Tacy chorzy potrzebują cierpliwego opiekuna, który będzie ich traktował z szacunkiem. Prostota jest najlepsza. Opiekun osoby z demencją powinien zadbać, aby środowisko, w którym żyje podopieczny było spokojne i tak proste, jak to tylko możliwe. Należy ograniczyć wszelkie możliwe czynniki rozpraszające. Atmosfera powinna być spokojna. Można na przykład włączyć bardzo delikatną muzykę, użyć delikatnego odświeżającego zapachu w pomieszczeniu oraz zadbać by oświetlenie było delikatne i nie za mocne. Mów prosto i wyraźnie. W przypadku opieki nad chorymi z demencją jedynie proste i precyzyjne komunikaty są efektywne, szczególnie w późniejszych stadiach rozwoju choroby. Czasem zwykła obecność może zmienić wszystko. Staraj się utrzymywać miłą atmosferę podczas opieki nad osobą cierpiącą na demencję. Jeśli to możliwe, staraj się rozśmieszać podopiecznego. Nie bez powodu mówi się, że śmiech to najlepsze lekarstwo na wszystko. Jak komunikować się z pacjentem cierpiącym na demencję? Komunikacja z osobą chorą na demencję jest bardzo różna od komunikacji z osobą zdrową. Opiekun musi być cierpliwy I mieć świadomość, że chory może miewać lepsze i gorsze dni. Osoba pozostająca pod opieką powinna czuć się bezpiecznie, co znacznie ułatwi dialog. Komunikacja powinna być jasna, prosta i krótka. Opiekun powinien powtarzać niezrozumiałe fragmenty swojej wypowiedzi tyle razy, ile jest to potrzebne. Może się powiem zdarzyć, że rozmówca cierpiący na demencję nie zrozumie wypowiedzi, nawet jeśli dotyczy czegoś co wydarzyło się przed chwilą, ponieważ po prostu zapomni co się stało. Trzeba to mieć na uwadze i cierpliwie podchodzić to tego typu sytuacji. Opiekun nie powinien zadawać pytań, które mogą w pewien sposób sprawdzać pamięć krótkotrwałą chorego. Ta pamięć jest bowiem silnie skorelowana z demencją. Dlatego też pytania typu: “pamiętasz kto odwiedził nas wczorajszego wieczora?” mogą skutkować jedynie odpowiedzią “nie” oraz poczuciem upokorzenia podopiecznego Należy za wszelką cenę unikać tego typu sytuacji. Nie jest także zalecane używanie sarkazmu czy ironii. Osoba cierpiąca na demencję z pewnością nie zrozumie tego typu przekazu i może on wprowadzić tylko niepotrzebny zamęt. W najgorszym razie osoba z demencją może się po prostu poczuć urażona lub zraniona. Demencja starcza – jak postępować z chorym, który ma problemy z jedzeniem? Problemy z jedzeniem bardzo często występują wśród osób chorych na demencję. Dlaczego jednak do tego dochodzi? Dlaczego chorzy przestają jeść lub mają problem z jedzeniem? To może być spowodowane ogólnym osłabieniem, kiedy to mięśnie odpowiedzialne za przełykanie stają się słabe i uniemożliwiają swobodne połykanie. Wówczas mózg nie kontroluje przełykania właściwie. Przełykanie może być wówczas utrudnione albo całkowicie uniemożliwione. Dodatkowe problemy, jak pleśniawki, afty czy drobne rany w jamie ustnej mogą dodatkowo wpłynąć na pogorszenie funkcji jedzenia. Demencja – jak postępować gdy chory przyjmuje mniej jedzenia niż dotychczas? Pierwszą, najważniejszą zasadą w przypadku żywienia chorych na demencje jest to, aby chory jadł samodzielnie tak długo, jak to tylko jest możliwe, nawet jeśli są to małe porcje. Normalne jedzenie spożyte w sposób tradycyjny jest zawsze lepsze od żywienia przez sondę. Tego typu mechaniczne żywienie powinno być używane tylko w wypadkach, gdy nie ma już innego wyjścia i chory nie jest w stanie nic spożyć samodzielnie. Zakładanie sondy czy aplikowanie kroplówek to zawsze stress dla chorego. A chory na demencję w szczególności bardzo się stresuje, ponieważ niejednokrotnie nie rozumie co się z nim dzieje i że takie procedury mają na celu ułatwienie mu życia. Chory może uznać, że ktoś chce mu zrobić krzywdę. Często zdarza się zatem, że osoby podłączone do sondy próbują wyrwać sobie rurki doprowadzające i nie przyjmują tego typu pomocy. Zauważono, że sposób odżywiania osoby chorej na demencję wpływa na długość jej życia. Jedna trzecia pacjentów z zaawansowaną demencją, którzy mają podłączoną sondę żywieniową, umiera w ciągu miesiąca od jej założenia. Wydaje się zatem, że tradycyjne odżywianie, nawet w formie bardzo małych porcji, jest dużo lepsze niż wspomagane żywienie. Jak pomóc osobie z demencją starczą w jedzeniu? Żywienie I karmienie osób cierpiących na demencję, zwłaszcza w bardziej zaawansowanych stadiach choroby, może być bardzo trudne. Poniższe wskazówki mogą pomóc w zachęceniu chorego do jedzenia. Daj osobie chorej wystarczająco dużo czasu na posiłek. Ponieważ osoby chore na demencję mogą mieć problem z przełykaniem, powinno się dać im wystarczająco dużo czasu na swobodne spożycie posiłku. Należy im również przypominać, aby przełykali pokarm powoli, aby uniknąć zakrztuszenia się czy problemów z przełykaniem. Znajdź ciche miejsce do spożycia posiłków, ogranicz czynniki rozpraszające. Miejsce, w którym osoba chora spożywa posiłek powinno być ciche i znajdować się z dala od popularnych „rozpraszaczy” typu telewizja czy głośna muzyka. Serwuj tylko proste posiłki. Posiłki wielodaniowe i skomplikowane nie mają w przypadku osoby chorej na demencję większego sensu. Wiele dań może po prostu wyglądać na bardzo skomplikowany posiłek lub może po prostu przytłaczać. Podawaj choremu po jednym posiłku, dopiero jak skończy, można mu podać np. drugie danie lub deser. Bądź otwarty na zmiany preferencji żywieniowych i ulubionych czy nielubianych dań. Osoba cierpiąca na demencje może nagle całkowicie zmienić swoje preferencje żywieniowe i może z dnia na dzień przestać lubić ulubioną potrawę czy nagle uwielbiać coś, czego jeszcze niedawno po prostu by nie ruszyła. Trzeba mieć tego świadomość i cierpliwie podchodzić do tego typu zmian. Upewnij się, że posiłek ma odpowiednią temperaturę. Osoba, która cierpi na demencję czasem nie jest w stanie stwierdzić czy posiłek jest ciepły, czy zimny. Dlatego przed podaniem trzeba sprawdzić temperaturę dania, aby zapobiec ewentualnym poparzeniom jamy ustnej czy uniemożliwić zjedzenie za zimnej potrawy. Używaj kontrastów na stole. Może się to wydawać dziwne, ale dla osoby cierpiącej na demencję odróżnienie dania od talerza czy talerza od podkładki lub stołu może być niezwykle trudne. Dlatego opiekun powinien zadbać o to, by jedzenie łatwo było odróżnić od talerza, np. poprzez użycie talerza w jaskrawym kolorze czy kontrastującego obrusu. Upewnij się, że podopieczny jada odpowiednią ilość posiłków. Osoba cierpiąca na demencję może albo chcieć unikać jedzenia danego posiłku, albo wręcz odwrotnie – może chcieć jeść ten sam posiłek (np. śniadanie) kilka razy, ponieważ nie pamięta dokładnie, kiedy ostatnio jadła. W gestii opiekuna leży dopilnowanie, by podopieczny zjadł odpowiednią ilość posiłków: by nie jadł ich ani za dużo, ani nie pomijał żadnego. Demencja w potocznym języku jest czymś, co w medycynie nazywamy otępieniem, czyli stanem chorobowym, który pojawia się jako skutek nieprawidłowego funkcjonowania mózgu - często jego zaniku

Demencja starcza (inaczej otępienie starcze) w przeszłości oznaczała zmiany dotyczące funkcjonowania poznawczego, które uznawano za naturalny element ludzkiego procesu starzenia się. Współcześnie tak naprawdę zaburzeń pamięci i innych przejawów otępienia starczego nie uznaje się już za naturalnie występujące zjawiska, a raczej traktuje się je jako objawy któregoś z wyróżnianych zaburzeń otępiennych. Po czym jednak poznać, że u danego człowieka wystąpiła właśnie demencja, jakie są jej przyczyny i jakie leczenie można wdrożyć po postawieniu takiego rozpoznania? Spis treściDemencja: przyczynyDemencja: czynniki ryzykaDemencja: objawyDemencja: rozpoznawanieDemencja: leczenieW jaki sposób poprosić rodzinę i osoby z otoczenia o opiekę nad chorym?Demencja: zapobieganie Demencja (otępienie starcze, ang. dementia lub senile dementia) jest jednostką, w której przebiegu dochodzi do pojawiania się u pacjentów deficytów w kilku obszarach funkcjonowania, którymi są pamięć, zdolność do skupienia uwagi i podejmowania decyzji oraz komunikowanie się z otoczeniem. Termin demencja starcza wziął się niejako z istniejących w przeszłości poglądów, iż z wiekiem naturalnie dochodzi do występowania coraz to bardziej nasilonych zaburzeń pamięci, trudności z wykonywaniem złożonych czynności czy ogólnie rozumianym samodzielnym funkcjonowaniem. Obecnie tak naprawdę poglądy są już całkowicie inne - otóż zwraca się uwagę na to, że objawy otępienne wcale nie są bezpośrednio powiązane z samą starością i kiedy przybierają one duże nasilenie, to bierze się to z wystąpienia u starszej osoby któregoś z zaburzeniem otępiennych. Demencja jest problemem dość częstym, co więcej sugeruje się, że jej rozpowszechnienie w populacji ludzkiej z biegiem czasu będzie narastało. Obecnie WHO podaje, że na świecie na otępienie starcze cierpi 50 milionów osób, organizacja szacuje jednak, że w 2030 roku liczba chorujących ma sięgnąć ponad 80 milionów, a w 2050 roku - nawet powyżej 150 milionów. Demencja: przyczyny Przyczyn otępienia starczego wyróżnia się dość dużo - najczęściej wśród jednostek, które mogą doprowadzać do demencji, wymieniane są: choroba Alzheimera (najczęstsza przyczyna otępienia) otępienie z ciałami Lewy’ego otępienie naczyniowe otępienie czołowo-skroniowe otępienie mieszane (w którym jednocześnie współistnieją ze sobą cechy otępienia typu alzheimerowskiego z cechami otępienia naczyniopochodnego) Wśród rzadziej spotykanych przyczyn otępień wymienić można z kolei chorobę Parkinsona, wodogłowie normotensyjne, chorobę Creutzfeldta-Jakoba oraz kiłę ośrodkowego układu nerwowego. Warto tutaj również nadmienić, iż demencja miewa także odwracalne przyczyny - tutaj jako przykłady można wymienić: niedobór witaminy B12 niedoczynność tarczycy boreliozę zaburzenia depresyjne guzy ośrodkowego układu nerwowego Demencja: czynniki ryzyka Podstawowym czynnikiem ryzyka otępienia starczego jest wiek - im bowiem człowiek jest starszy, tym większe jest ryzyko tego, że pojawią się u niego jakieś przejawy demencji. Wymienia się jednak również i inne czynniki, które sprzyjać mogą otępieniu starczemu - najczęściej wspomina się w tym przypadku o: paleniu papierosów spożywaniu nadmiernych ilości alkoholu nadciśnieniu tętniczym (szczególnie nieleczonym lub niedostatecznie leczonym) niezdrowej diecie zaburzeniach lipidowych unikaniu wysiłku fizycznego nadwadze i otyłości Demencja: objawy Otepienie starcze jest zwykle procesem postępującym, w którym stopniowo u pacjenta pojawiają się coraz to kolejne dolegliwości. Początkowo objawy demencji mogą nie zwracać większej uwagi otoczenia i mogą nimi być: zaburzenia pamięci świeżej (pacjent może np. kilkukrotnie zadawać to samo pytanie pomimo tego, że uzyskał już na nie odpowiedź) trudności z przyswajaniem nowych informacji poczucie obcości w miejscach doskonale pacjentowi znanych zapominanie słów postępująca utrata zainteresowań i popadanie w apatię Zdecydowanie wyraźniejsze stają się jednak objawy demencji w późniejszym czasie, którymi mogą być: poczucie zagubienia nawet we własnym domu zapominanie prawie wszystkich nowych informacji, ale i nawet trudności z przypominaniem sobie imion bliskich osób narastające trudności z komunikowaniem się z innymi ludźmi zmiany zachowania, polegające na coraz to częstszym pojawianiu się drażliwości czy nawet i agresji W późnych stadiach otępienia starczego osoby dotknięte tym problemem tak naprawdę stają się niezdolne do samodzielnej egzystencji - dochodzi u nich bowiem do: trudności z przypominaniem sobie czegokolwiek (dotyczyć to może nawet rozpoznawania członków najbliższej rodziny) znacznej dezorientacji (pacjent może nie wiedzieć, gdzie się znajduje ani jaka jest obecnie data) trudności z podejmowaniem różnych czynności ruchowych (takich jak np. jedzenie sztućcami, ale i chodzenie) nasilających się zaburzeń zachowania Podkreślić trzeba tutaj od razu, że nie ma jednego, konkretnego wzorca objawów demencji - zależnie od jej przyczyny u pacjentów mogą dominować różne dolegliwości. Przykładowo u chorych na chorobę Alzheimera najwyraźniejsze są zaburzenia pamięci, z kolei w przypadku otępienia czołowo-skroniowego jego podstawowymi objawami są zmiany zachowania oraz trudności z komunikowaniem się z otoczeniem. Demencja: rozpoznawanie Narzędziami, które są wykorzystywane jako testy przesiewowe w diagnostyce otępień, są test MMSE (ang. Mini-Mental State Examination) oraz test rysowania zegara. Pierwszy z wymienionych składa się przede wszystkim z serii pytań. Po jego przeprowadzeniu sumuje się uzyskane przez pacjenta punkty - wtedy, gdy wynik MMSE jest poniżej 24, świadczyć to może o istnieniu u badanego zaburzeń otępiennych i sugeruje to konieczność przeprowadzenia u niego dokładniejszej diagnostyki. Test rysowania zegara polega zaś na tym, że pacjent proszony jest o narysowanie na kartce tarczy zegarowej, umieszczenie na niej cyfr odpowiadających kolejnym godzinom, a na końcu o zaznaczenie na zegarze godziny, o którą poprosi badający. Istotnych jest w tym przypadku wiele czynników, bo zarówno kształt tarczy, jak i rozmieszczenie na niej cyfr oraz to, w jaki sposób badany zaznaczy godzinę. W sytuacji, gdy testy przesiewowe i ich wyniki sugerują, że pacjent może mieć demencję, zlecane są zwykle u niego dodatkowe badania. Przede wszystkim powinny w tym przypadku zostać wykonane analizy, które pozwolą potwierdzić lub wykluczyć istnienie u chorego jakichś patologii, które stanowią odwracalne przyczyny otępień. W tym celu zlecane mogą być badania laboratoryjne (np. oznaczenie poziomów we krwi hormonów tarczycowych czy witaminy B12). Istotne w diagnostyce demencji są również i badania obrazowe głowy, takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny - pozwalają one nie tylko wykryć inne jeszcze odwracalne przyczyny otępień (takie jak guzy mózgu), ale i umożliwiają one stwierdzenie odchyleń charakterystycznych dla innych przyczyn tychże patologii (jako przykład można tutaj podać otępienie czołowo-skroniowe, w którym zauważalne mogą być w badaniach obrazowych zaniki w obrębie płatów czołowych i skroniowych mózgowia). Typowo pacjent z podejrzeniem demencji trafia do neurologa, prawda jest jednak taka, że czasami powinien on zostać skonsultowany również i przez innych specjalistów. Taka potrzeba bierze się stąd, że w końcu nie tylko jednostki neurologiczne, ale i znajdujące się w kręgu zainteresowania innych specjalności mogą skutkować otępieniem starczym. Jako przykład można podać psychiatryczny problem, którym jest depresja i w której przebiegu również mogą występować objawy demencji. Demencja: leczenie Dokładnie przeprowadzona diagnostyka w przypadku podejrzenia demencji jest istotna przede wszystkim z tego powodu, że leczenie otępienia starczego może przebiegać bardzo różnie w zależności od tego, co dokładnie odpowiada za jego wystąpienie. Czasami okazuje się, że wyrównanie istniejących u pacjenta nieprawidłowości skutkuje ustąpieniem zaburzeń otępiennych - tak bywa u pacjentów z niedoczynnością tarczycy czy niedoborem witaminy B12, u których suplementacja i wyrównanie niedoborów brakujących im substancji prowadzić może do przeminięcia objawów demencji. Czasami wykorzystywane jest leczenie zabiegowe - tak bywa u osób z zespołem Hakima, u których zastosowanie zastawki komoro-otrzewnowej, odprowadzającej nadmiar płynu mózgowo-rdzeniowego z wnętrza czaszki, prowadzić może do - częściowego chociażby - ustąpienia objawów tej choroby. W przypadku najczęściej występujących postaci demencji - np. w chorobie Alzheimera - wykorzystywane jest natomiast leczenie farmakologiczne. We wspomnianej powyżej chorobie pacjentom zalecane jest stosowanie leków z grupy inhibitorów acetylocholinoesterazy, co może poprawiać ich stan dzięki zwiększeniu ilości w ośrodkowym układzie nerwowym jednego z neuroprzekaźników - acetylocholiny. Należy tutaj jednak podkreślić, że tego rodzaju leczenie nie cofa zaistniałych już zmian i zaburzeń, a jedynie spowalnia tempo postępu choroby. Z tego powodu aż tak istotne jest, aby pacjent, u którego podejrzewana jest demencja starcza, jak najszybciej trafiał do lekarza. Im wcześniej zostanie rozpoczęte leczenie, tym większe szanse na to, że pacjent przez jak najdłuższy czas będzie w stanie samodzielnie funkcjonować. W jaki sposób poprosić rodzinę i osoby z otoczenia o opiekę nad chorym? Demencja: zapobieganie Całkowicie zapobiec otępieniu zwyczajnie się nie da - nie jesteśmy w stanie chociażby nic zrobić z podstawowym czynnikiem ryzyka jego wystąpienia, którym jest zaawansowany wiek. Podkreśla się jednak to, że prowadzenie ogólnie rozumianego zdrowego trybu życia może minimalizować nasze szanse na to, że rozwinie się u nas demencja starcza. Ważne jest w tym wypadku unikanie używek, takich jak papierosy czy duże ilości alkoholu. Zmniejszyć ryzyko wystąpienia otępienia starczego może również odpowiednia, zbilansowana dieta, zapewniająca nam wszystkie niezbędne substancje odżywcze oraz regularne podejmowanie aktywności fizycznej. Warto utrzymywać prawidłową, optymalną masę ciała. Nierzadko wspomina się również i o tym, że regularny "wysiłek intelektualny" - np. czytanie książek czy rozwiązywanie krzyżówek - także mogą w pewien sposób niwelować ryzyko otępienia starczego. Czytaj też: Zaburzenia pamięci (w młodym wieku, u starszych, po wypadku) - przyczyny, objawy, leczenie. Zaburzenia pamięci krótko- i długotrwałej Amnezja, czyli ciężkie zaburzenie pamięci. Przyczyny, leczenie i rodzaje amnezji Otępienie: przyczyny, objawy, leczenie otępienia Absolwent kierunku lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym w Poznaniu. Wielbiciel polskiego morza (najchętniej przechadzający się jego brzegiem ze słuchawkami w uszach), kotów oraz książek. W pracy z pacjentami skupiający się na tym, aby przede wszystkim zawsze ich wysłuchać i poświęcić im tyle czasu, ile potrzebują.

Demencja starcza to zespół objawów wywołanych głównie przez postępujący deficyt komórek nerwowych, a więc niedostateczne działanie mózgu. Pacjenci cierpiący na demencję wykazują zaburzenia pamięci, funkcji poznawczych, motywacji oraz świadomości. Demencja starcza postępuje często wraz z wiekiem pacjenta. Otępieniem starczym określano przypadki pierwotnego procesu zwyrodnieniowego mózgu, który prowadził do otępienia i dotyczył osób w wieku starczym, czyli ludzi po 65. roku życia. Liczne badania wykazały znaczne podobieństwo, a wręcz można powiedzieć, że równorzędność, otępienia starczego z obrazem choroby Alzheimera. Dlatego też zaczęto identyfikować otępienie starcze z tą właśnie chorobą, podkreślając jednakże późne jej wystąpienie. Czym jest choroba Alzheimera (demencja starcza)? Choroba Alzheimera jest zwyrodnieniową chorobą mózgu, w przebiegu której dochodzi do powstania zaburzeń tzw. wyższych funkcji umysłowych, takich jak pamięć, mowa czy też myślenie abstrakcyjne. Obecnie znane są czynniki, których obecność u zdrowej osoby zwiększa statystyczne prawdopodobieństwo wystąpienia tej choroby w przyszłości. Do czynników tych zalicza się przede wszystkim wiek po 65. roku życia, płeć żeńską, niski poziom wykształcenia, cukrzycę oraz posiadanie w rodzinie osoby, u której wcześniej została zdiagnozowana choroba Alzheimera. Dodatkowo, znanych jest też kilka mutacji genów, które powodują tzw. rodzinną postać choroby Alzheimera. Są to jednak bardzo rzadkie odmiany choroby o nieco innym przebiegu niż postać choroby nieuwarunkowana genetycznie (czyli postać sporadyczna). Zdarza się, że choroba Alzheimera zaczyna się rozwijać u pacjentów, którzy przeżyli traumatyczne wydarzenie lub byli poddani działaniu długo i mocno nasilonego stresu (miedzy innymi w przebiegu innej ciężkiej choroby, po pobycie w szpitalu, po udarze czy też po poważnym urazie głowy). Według obecnych danych kobiety zapadają na chorobę Alzheimera częściej niż mężczyźni, ponadto u kobiet choroba ta trwa dłużej (co związane jest z tym, że statystycznie kobiety żyją dłużej niż mężczyźni). Średni czas utrzymywania się objawów choroby wynosi około 10 lat, potem dochodzi do śmierci pacjenta. Jakie są objawy choroby Alzheimera? Początkowo objawy choroby Alzheimera, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn, są bardzo niecharakterystyczne i mogą przypominać między innymi nerwicę ze stanami lękowymi lub depresję, czasami są to po prostu zaburzenia zachowania lub też różnego rodzaju dziwactwa. Z czasem do tych objawów zaczynają się też dołączać inne, dotyczące zaburzeń pamięci, zwłaszcza pamięci świeżej. Ponadto dochodzi też do upośledzenia zdolności do pracy, pojawiają się też zaburzenia afatyczne (afazja jest to zaburzenie funkcji językowych powstałe na skutek uszkodzenia mózgu). Początkowo zaburzenia te są bardzo dyskretne, jednak wraz z postępem choroby są one coraz bardziej nasilone. Do wczesnych objawów choroby Alzheimera należą również zaburzenia orientacji wzrokowo-przestrzennej. Chory, który jest jeszcze w pełni sprawny, nie potrafi np. wrócić do własnego domu, w którym mieszka od wielu lat. Powoli zaczyna rozwijać się zespół otępienny, który z biegiem czasu powoduje całkowitą bezradność chorych. Pacjenci mają coraz większy problem z zapamiętywaniem nowych rzeczy, często jednak bardzo dokładnie pamiętają różnego rodzaju fakty z zamierzchłej przeszłości, np. ze swojego dzieciństwa. Mowa pacjentów staje się coraz bardziej zubożała, nie pamiętają oni podstawowych słów. Często chorzy stają się też agresywni w zachowaniu w stosunku do innych osób, są też drażliwi, dochodzi do zaburzeń rytmu snu i czuwania (mają problemy ze snem w nocy, natomiast potrafią przespać cały dzień). Zdarzają się też omamy - pacjenci widzą i słyszą osoby, których nie ma w pobliżu chorego. W schyłkowej fazie choroby, pacjent nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować, nie potrafi wykonywać codziennych czynności, miedzy innymi nie jest w stanie się ubrać, skorzystać z toalety czy też posługiwać się sztućcami przy jedzeniu. Pacjenci zaczynają mieć też problemy z poruszaniem się, są coraz bardziej narażeni na różnego rodzaju upadki oraz coraz więcej czasu spędzają leżąc w łóżku, pojawiają się problemy z utrzymaniem moczu i stolca oraz problemy z połykaniem, w tym okresie chorzy bezwzględnie wymagają stałej opieki innej osoby. Polecane dla Ciebie tabletka, koncentracja, pamięć zł kapsułki, odporność, niedobór witamin zł kapsułki zł płyn, niedobór witamin, niedobór minerałów, odporność zł Jak wygląda diagnostyka choroby Alzheimera? W przypadku podejrzenia choroby Alzheimera (bardzo często pierwsze podejrzenie wysuwa rodzina pacjenta, bowiem pacjent zaczyna się według swoich najbliższych dziwnie zachować, jego zachowanie różni się od dotychczasowego). Pacjent musi zostać dokładnie zbadany przez lekarza neurologa i psychiatrę. Istnieją specjalne kryteria diagnostyczne i testy (miedzy innymi jest to tzw. test zegara oraz krótka skala oceny stanu psychicznego – MMSE), na podstawie których specjalista jest w stanie postawić właściwą diagnozę. Ponadto w przypadku podejrzenia choroby Alzheimera wykonywane są też badania obrazowe, przede wszystkim jest to rezonans magnetyczny głowy, można też wykonać tomografie komputerową. Badania te nie służą jednak do postawienia rozpoznania choroby Alzheimera, a do wykluczenia innych potencjalnych przyczyn otępienia, jak np. guz mózgu, zmiany niedokrwienne czy też zmiany pourazowe. Jeśli lekarz zdiagnozuje u pacjenta chorobę Alzheimera, wtedy chory wymaga włączenia właściwego postępowania. Jak wygląda leczenie choroby Alzheimera? W chwili obecnej nie ma niestety leków, które są w stanie cofnąć powstałe już w mózgu zmiany, jak również nie są one w stanie zapobiec dalszemu rozwojowi choroby, mogą je one jedynie ewentualnie trochę spowolnić. W leczeniu stosuje się zatem leki przeciwdepresyjne, bowiem depresja jest częstym objawem towarzyszącym chorobie Alzheimera, wykorzystuje się też leki neuroleptyczne po to, aby opanować zaburzenia zachowania, przede wszystkim agresję, pobudzenie i bezsenność. Dodatkowo obecnie w leczeniu stosuje się też inhibitory esterazy acetylocholinowej, które mają za zadanie korzystnie wpływać na pamięć i zachowanie, nie hamują one jednak postępu choroby. Jako leki wspomagające można też stosować nicergolinę, witaminę E, lecytynę oraz wyciągi z miłorzębu japońskiego. Rokowanie w przebiegu choroby Alzheimera jest niestety niepomyślne, w przeciągu kilku lat, zwykle z powodu powikłań, choroba prowadzi do śmierci pacjenta. W ostatnim okresie życia chorzy wymagają stałej opieki rodziny, dlatego też choroba nie obciąża tylko chorego, ale także jego najbliższych. Opieka nad pacjentem cierpiącym z powodu otępienia starczego nie jest łatwa i wymaga od osoby sprawującej piecze nad chorym dużej cierpliwości i wyrozumiałości. Twoje sugestie Dokładamy wszelkich starań, aby podane zdjęcie i opis oferowanych produktów były aktualne, w pełni prawidłowe oraz kompletne. Jeśli widzisz błąd, poinformuj nas o tym. Zgłoś uwagi Polecane artykuły Grypa żołądkowa – przyczyny, objawy. Ile trwa, jak długo można zarażać? Grypa żołądkowa (grypa jelitowa, „jelitówka", nieżyt żołądkowo-jelitowy) to wirusowa infekcja układu pokarmowego, której towarzyszą przede wszystkim biegunka i wymioty. Jest wycieńczającym organizm schorzeniem i może potrwać kilka dnia. Niezwykle istotne jest, aby pacjent z grypą jelitową dbał o nawodnienie organizmu oraz przestrzegał kilku zasad związanych z lekkostrawną dietą. Co jeść podczas grypy jelitowej, jak dużo płynów podawać dziecku oraz które probiotyki wybrać, aby wspierać jelita w walce z infekcją? Szkorbut – przyczyny, objawy i zapobieganie Szkorbut – choć kojarzy się głównie z osadzonymi w odległej historii opowieściami o przygodach marynarzy – stanowi nadal istniejące schorzenie. Gnilec, czyli inaczej właśnie szkorbut, to wielonarządowa choroba związana z niedoborem lub zupełnym brakiem w organizmie kwasu askorbinowego. Warto wiedzieć, w jaki sposób można jej uniknąć, a także co zrobić w przypadku zdiagnozowania szkorbutu. Krwiomocz – przyczyny, objawy i leczenie Krwiomocz, czyli hematuria, jest to stwierdzenie w badaniu ogólnym moczu obecności erytrocytów, czyli krwinek czerwonych. Wyróżnia się dwa rodzaje krwiomoczu: mikrohematurię oraz makrohematurie. Przyczyny krwiomoczu mogą być różne. Część z nich jest jedynie tymczasowa i niegroźna, a inne stanowią zagrożenie dla zdrowia. Co zrobić, kiedy w moczu znajduje się krew, jak wygląda leczenie krwiomoczu i czy krwiomocz w ciąży jest groźny dla dziecka? Róża - choroba skóry. Przyczyny, objawy i leczenie Róża jest zakaźną chorobą skóry wywoływaną przez paciorkowce beta-hemolizujące. Nie należy jej mylić z różyczką, która jest inną jednostką chorobową. Róża to zapalenie skóry i tkanki podskórnej rozprzestrzeniające się wzdłuż naczyń chłonnych skóry (powierzchowne zapalenie naczyń chłonnych). Tiki nerwowe – przyczyny, rozpoznanie, leczenie Tiki nerwowe to utrudniająca normalne funkcjonowanie przypadłość, która potrafi naprawdę uprzykrzyć życie dotkniętej nią osoby. Pozornie drobne i nieistotne odruchy, w wymiarze społecznym zadają ból obarczonej nimi osobie, ściągając nieprzychylną uwagę otoczenia, niezrozumienie i przyczepiając jej łatkę dziwaka. Zespół Touretta – objawy, przyczyny, leczenie Zespół Touretta to obciążająca społecznie przypadłość, która polega na niekontrolowanych tikach nerwowych, ale także werbalnych, jakie wykazuje dotknięty nią pacjent. Nieprzewidywalność tej choroby, a także nietypowość zachowań, które składają się na tiki, powoduje, że osoby z zespołem Touretta – pomimo, iż nie są upośledzone intelektualnie i mogą normalnie funkcjonować - mają problemy z adaptacją w społeczeństwie. Ból kręgosłupa lędźwiowego — przyczyny i leczenie Na ból kręgosłupa lędźwiowego przynajmniej raz w życiu uskarża się prawie każdy człowiek. Niestety zwykle tego typu dolegliwości odczuwane są znacznie częściej. Odcinek lędźwiowy to bolesne miejsce głównie u ludzi dorosłych, choć czasami ból mogą też odczuwać dzieci – jest on uporczywy, potrafi naprawdę uprzykrzyć życie i uniemożliwić normalne funkcjonowanie. Niekiedy jest tak silny, że powoduje fizyczne unieruchomienie pacjenta, czasami nawet na dłuższy czas. Zgryz przewieszony – jakie metody leczenia się stosuje? Zgryz przewieszony to wada zgryzu, której istotą jest mijanie się powierzchni żujących zębów bocznych górnych i dolnych. Wśród przyczyn tej wady zgryzu wymienia się między innymi asymetryczne poszerzenie szczęki, nieprawidłowe położenie zawiązków zębów czy czynniki genetyczne. Ważne jest podjęcie jak najszybszego leczenia. Terapia u dzieci może obejmować szlifowanie zębów, szeroko stosuje się terapię z wykorzystaniem aparatów ortodontycznych. zFvg.
  • 1z72ggi530.pages.dev/285
  • 1z72ggi530.pages.dev/197
  • 1z72ggi530.pages.dev/256
  • 1z72ggi530.pages.dev/117
  • 1z72ggi530.pages.dev/63
  • 1z72ggi530.pages.dev/96
  • 1z72ggi530.pages.dev/357
  • 1z72ggi530.pages.dev/171
  • 1z72ggi530.pages.dev/182

    • demencja starcza a śmierć